Da li je ovako dugotrajna istraga rezultat nesposobnosti policije i tužilaštva, ili je u pitanju sprega politike, policije i pravosuđa, možemo samo da nagađamo. Moguće je i da odgovor treba tražiti u bliskoj suradnji i gotovo bratskim odnosima SNSD-a i HDZ-a.
Građani s područja Odžaka na sjeveru BiH (teritorija Federacije BiH), njih više desetina, unazad tridesetak dana saznali su da su im ukradeni identiteti i zloupotrebljeni lični podaci na temelju kojih se stranka Zavičajnih socijaldemokrata Mile Marčete registrovala za izlazak na lokalne izbore 2020.godine u toj opštini.
Ovi ljudi su, iako je od teške krađe njihovih identiteta prošlo gotovo četiri godine, za ovo saznali tek nedavno, nakon što su ih iz policije pozvali da daju isjave. Osim živih ljudi kojima su ukradeni identiteti, na ovim spiskovima za lokalne izbore su bili i – umrli.
SAZNALI DA SU OŠTEĆENI SKORO ČETIRI GODINE KASNIJE
Kako je potvrđeno Valteru, iza krađe identiteta stoji Damir Ivetić, odbornik Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) u Skupštini opštine Odžak, predsjednik Gradskog odbora SNSD-a i član Glavnog odbora te stanke. Ipak, nakon toliko vremena istraga o ovom slučaju nije okončana, pri čemu Ivetić obavlja funkciju odbornika u skupštini opštine Odžak i živi kao slobodan čovjek.
On je u decembru 2021. uhapšen u akciji Federalne uprave policije (FUP) zbog sumnje da je izvršio krivična djela prevara pri glasanju, a u vezi s krivičnim djelom posebnog slučaja krivotvorenja isprave. U pritvoru se zadržao samo nekoliko dana.
„Postupajući po naredbi Opštinskog suda u Orašju pripadnici Federalne uprave policije su izvršili pretres prostorija koje spomenuta osoba koristi te su tom prilikom pronađena dva mobilna telefona, centralna procesna jedinica, kao i dokumentacija koja se može dovesti u vezu sa izvršenjem navedenih krivičnih djela, a koji će se koristiti u postupku“, naveli su iz FUP-a.
Ivetić je osumnjičen „da je u periodu od 24. do 27. avgusta 2020. godine, tokom postupka registracije birača za lokalne izbore, svojeručno popunjavao obrasce za prijavu za glasanje iz inostranstva za više osoba, koje je bez njihovog znanja i saglasnosti potpisao falsifikujući njihove potpise, nakon čega je uz tako popunjene obrasce priložio fotokopije identifikacionih dokumenata, te ih proslijedio na e-mail adresu Centralne izborne komisije (CIK) BiH“.
I dok se četiri godine kasnije spremamo za nove lokalne izbore (u oktobru), uprkos svim dokazima i izjavama oštećenih građana istraga protiv Ivetića (i moguće njegovih nalogodavaca) još nije okončana.
Šokantno je da su oštećeni za krađu vlastitih identiteta saznali tek nakon što je u PS Odžak u aprilu počelo njihovo saslušanje „kako bi se utvrdilo“ da li su njihovi potpisi za registraciju Zavičajnih socijaldemokrata i glasanje u odsustvu faldifikovani.
Ovo je za Valter potvrdila Zlata Smajić, kćerka Rahime Smajić, koja je pozvana u Policijsku upravu Odžak kada je od nje zatraženo, kako joj je kazao policijski inspektor Nedžad Šaldić, da potvrdi da li je njen potpis na listi za registaciju za lokalne izbore stranke Zavičajnih socijaldemokrata – Mile Marčeta falisifikovan.
Riječ je o partiji usko povezanoj sa SNSD-om, koja je od svog osnivanja uglavnom djelovala na području Istočnog Drvara, Drvara, Bosanskog Petrovca i Bosanskog Grahova.
„Majka se nekoliko puta potpisala, mada joj je na prvi pogled i već nakon prvog potpisa bilo očigledno da potpis na spornoj listi nije njen. Šta će se dalje dešavati – ne znamo, jer joj je inspektor kazao da ima još građana koji će biti pozvani da se utvrdi da li su njihovi potpisi falsifikovani“, kazala je Zlata Smajić, koja je potvrdila da njena majka nije dobila zapisnik sa saslušanja u policiji.
VLASNIK AUTO-ŠKOLE NESTAO BEZ TRAGA
Da je u pitanju teška zloupotreba i kriminal i da se nije stalo samo na ovom potvrđuju i informacije o tome da je Ivetić umiješan i u falsifikovanje registracije glasača iz Odžaka za glasanje putem pošte na opštim izborima 2022.
Indikativno je kako je Ivetić došao u posjed ličnih isprava Rahime Smajić, ali i ličnih dokumenata drugih oštećenih koji su fotokopirani i priloženi CIK-u uz liste za registraciju stranke Zavičajnih socijaldemokrata – Mile Marčeta za izbore u Odžaku.
Valter saznaje da je osumnjičeni dio fotokopiranih ličnih karata dobio od jedne lokalne auto-škole, koja je nakon što je on uhapšen promtpno zatvorena, a njen vlasnik nestao bez traga.
Naše upite o istrazi i ovim teškim krivičnim djelima iz FMUP-a proslijedili su Policijskoj upravi Odžak, Kantonalnom tužitlaštvu Posavskog kantona, te Centralnoj izbornoj komisiji BiH.
U odgovoru koji nam je dostavio, generalni inspektor policije iz Odžaka Miroslav Živković pojašnjava da je policija postupala po zahtjevu tužilaštva.
„Odjel kriminalističke policije (OKP) PU Odžak dana 10. maja 2021. godine zaprimio dopis od strane KT PK Orašje kojom su tražene određene provjere a u vezi sa prijavom CIK BIH kojoj se navode određene nepravilnosti. Slijedom toga istražitelji OKP PU Odžak su poduzeli predviđene mjere i radnje o čemu su izvijestili KT PK Orašje. Shodno navedenom, upućujemo vas da se za sve tražene informacije iz vašeg zahtjeva obratite postupajućem tužitelju KT PK Orašje“, navedeno je u odgovoru Valteru.
Zamjenik glavnog tužioca iz Orašja Nizam Šarić potvrdio je da je pravosuđe djelovalo po zahtjevu CIK BiH.
“Centralna izborna komisija BiH ovom tužilaštvu dostavila prijavu da su među potpisima podrške birača za osnivanje političke stranke ‘Zavičajni socijaldemokrati Mile Marčeta’ za područje opštine Odžak, nalaze potpisi umrlih osoba. Na osnovu te prijave tužilaštvo je donijelo Naredbu o provođenju istrage protiv, između ostalih, i osobe koje navodite u Vašem upitu, te nadležna policijska uprava po toj naredbi poduzima radnje i prikuplja dokaze kako bi se utvrdile sve okolnosti slučaja i provjerili navodi prijave odnosno, da li su osobe čiji su potpisi navedeni na spisku podrške za osnivanje navedene stranke zaista dale svoj potpis podrške“, odgovorio je Šarić.
Ima li se u vidu činjenica da je Odjel krim-policije PU Odžak u maju 2021. zaprimio dopis KTPK Orašje, a po prijavi CIK-a BiH protiv Ivetića, da je Ivetić u decembru iste godine nakratko uhapšen i da je tom prilikom izuzeta dokumentacija koja ga dovodi u vezu izvršenjem ovih krivičnih djela, postavlja se pitanje šta su i policija i Tužiteljstvo radili pune tri godine?
Odnosno, kako je moguće da je osoba koja se dovodi u vezu s neregularnostima izbornog procesa može svo vrijeme da obnaša dužnost odbornika u Skupštini opštine Odžak?
KOME NIJE U INTERESU ZAVRŠETAK ISTRAGE
Interes da se ova istraga okonča nije pokazala ni Centralna izborna komisija BiH. U izjavi za Valter portparolka CIK-a Maksida Pirić kazala je da se oglašavali saopštenjima za javnost nakon svakih izbora „i tamo gdje je bilo sumnji o počinjenju krivičnih djela o tome obavještavali nadležna tužilaštva“.
„Gdje god mi imamo sumnju ili nam se javi građanin da nije podnio zahtjev za glasanje putem pošte, mi to sve zadokumentujemo i obavijestimo koga treba“, kazala je Pirić za Valter.
Ni Policijska uprava Odžak, kao ni Kantonalno tužilaštvo Posavskog kantona, nisu se čak ni formalno pokušali zakloniti iza floskula „da se u interesu istrage više podataka ne može dostaviti javnosti“. Ali zato su nas uskratili za podatak o broju građana Odžaka kojima su ukradeni identiteti za glasanje na izborima.
Posebno interesantno jeste pitanje kako je Ivetić, inače radnik Voda Srpske zaposlen u Brodu, mogao doći do tih podataka, što navodi na zaključak da je imao pomagače, odnosno da je riječ o organizovanoj kriminalnoj grupi (ili grupama).
Policija i pravosuđe i dalje kriju podatke o njegovim pomagačima i mogućim nalogodavcima, kao i informacije ko štiti Ivetića i da li zaštitu dobija iz SNSD-a jer uprkos svim dokazima bez problema živi i radi kao slobodan čovjek.
Da li je ovako dugotrajna istraga rezultat nesposobnosti policije i tužilaštva, ili je u pitanju sprega politike, policije i pravosuđa, možemo samo da nagađamo. Moguće je i da odgovor treba tražiti u bliskoj suradnji i gotovo bratskim odnosima SNSD-a i HDZ-a.
Podsjećamo da je Ivetić u javnosti uglavnom poznat po svom lamentiranju nad ugroženosti Srba u Federaciji BiH, no on je, uprkos nekim zločinima koje su na početku rata nad srpskim civilima na području Posavine počinili pripadnici HVO-a, dao svoj glas u aprilu 2022. da se glavna ulica u Odžaku iz Titove preimenuje u „102. HVO brigadu“.
U vezi s ovom velikom aferom vrijedi podsjetiti i da su posljednji opšti izbori u BiH u Republici Srpskoj, posebno kada je u pitanju izbor za predsjednika RS, obilježeni brojnim manipulacijama voljom glasača koji su zadokumentovani, ali ipak izbor Milorada Dodika nije osporen, izbori za taj nivo vlasti u RS nisu ponovljeni, niti je, prema dostupnim podacima, iko procesuiran.
S obzirom na ovaj, tek otkriveni slučaj i to nakon više od tri godine, možemo samo nagađati koliko je sličnih primjera koji nikada neće biti otkriveni i procesuirani, što upućuje na neregularnost prethodnih izbornih ciklusa u BiH.
(Valter)