U okviru manifestacije „Dani odbrane Ilidže“, u hramu Svetog Save u Blažuju danas je služenjem parastosa i paljenjem svijeća odata počast za sve poginule i umrle borce nekadašnje Srpske Ilidže. U odbrani ovog područja život su dala 1.064 borca, od kojih su 560 bili pripadnici Ilidžanske brigade.
Nakon 22. aprila i prvog napada, tada Srpska Ilidža 14. maja 1992. našla se pod jednim od najjačih napada muslimanskih snaga sa svih strana. Ljudi su ginuli, linije su pucale, ali herojstvo srpskih boraca u odbrani vjekovnih ognjišta nije se moglo slomiti. Kao ni u naredne četiri godine, u kojima je Srpska Ilidža bila pod svakodnevnim djelovanjem teške artiljerije i snajpe.
– Ilidža je bila u nekom duplom prstenu u okruženju i Ilidžu su gađali sa ovog Igmana ovdje, mi smo oslobodili Otes i oslobodili smo Sugrab. Prijetila je opasnost za sve naše civile, građane, zato što su nam ubijali djecu snajperima, zato što su nam ubijali djecu granatama sa brda, sa Igmana, tu su brze intervencije i NATO snage i brze intervencije zajedno sa muslimanskim snagama, jednostavno nisu birali sredstva – kaže Goran Šehovac, predsjednik BO „Ilidžanski borac“.
Od najmlađih do najstarijih – svi koji su u ratu bili na Ilidži, gdje se svaki dan moglo poginuti na svakom mjestu, jesu heroji. Јer, ko nije bio na ovim prostorima sarajevskog polja ne zna šta je rat, kažu bivši borci.
– Bez razlike na period od 29 godina emocije su jake i ovo je nešto što se nikada neće zaboraviti dok smo živi, mi koji smo ratovali na ovim prostorima pamtićemo naše poginule, našu braću koji su dali živote za stvaranje Republike Srpske, jer da nije bilo njih i mnogih drugih ostalih Republike Srpske ne bi bilo – naglašava Svetozar Guzina, bivši komandant Ilidžanske brigade.
1.064 poginula borca. Njih 560 pripadnici Ilidžanske brigade u kojoj je bilo više od dvije i po hiljade ranjenih. Čistog obraza, s velikim žrtvama odbranjeno, za Dejtonskim stolom pripalo je Federaciji.
– Časno smo odbranili ovu Ilidžu, pitali smo se uvijek ko su ti ljudi što nas napadaju, što dolaze, šta traže ovdje, časno smo odbranili, poslije toga smo se iselili, trudimo se ne zaboravimo ono što se dešavalo ovdje, da prenesemo na naše mlađe pokoljenje – kaže Miroslav Filipović, bivši pripadnik Vojske Republike Srpske i Specijalne brigade policije.
Od Istočne Ilidže, Bratunca, Bijeljine, Beograda, Novog Sada – rasuo je Dejton Ilidžance širom Srpske, Srbije, svijeta – ali gdje god bili, poručuju, baštiniće tradiciju, a poginule nikada zaboraviti neće.