NJU DELHI, OTAVA – Indija je suspendovala izdavanje viza državljanima Kanade usred eskalacije spora oko ubistva separatiste Sika na tlu Kanade.
Provajder usluga BLS objavio je poruku indijske misije u kojoj se pozivaju na „operativne razloge“ zbog kojih su morali da donesu ovu odluku.
„Važno obavještenje indijske misije: iz operativnih razloga, od 21. septembra 2023. godine, usluge izdavanja viza su suspendovane do daljnjeg“, navodi se u poruci na sajtu.
Ministarstvo spoljnih poslova Indije odbilo je da komentariše ovo pitanje, prenio je BBC.
Ovaj potez inače dolazi samo jedan dan nakon što je Indija izdala savjet svojim građanima koji putuju u Kanadu ili žive u Kanadi da budu „krajnje oprezni“ s obzirom na „rastuće aktivnosti protiv Indije i politički opravdane zločine iz mržnje i kriminalno nasilje u Kanadi“.
Tenzije su se rasplamsale ranije ove nedjelje nakon što je Kanada saopštila da istražuje „vjerodostojne optužbe“ koje povezuju Indiju sa ubistvom lidera separatista Hardipa Singa Nidžara. Indija je ljutito odbacila optužbe nazivajući ih „apsurdnim“.
Analitičari kažu da su odnosi između zemalja, koji su mjesecima zategnuti, sada na najnižem nivou u istoriji.
Kanada i dalje nije iznijela nikakve čvrste dokaze na kojima zasniva svoje tvrdnje, ali ako se ovo dokaže istinitim, bio bi to slučaj bez presedana, jer indijske bezbjednosne i obavještajne službe do sada nisu izvele ništa slično organizovanju ubistva kanadskog građanina u zemlji u kojoj je skoro dva miliona ljudi indijskog porijekla.
Visoki indijski diplomata protjeran je iz Kanade, na šta su iz Indije odgovorili istom mjerom. Ovo unakrsno protjerivanje zvaničnika označilo je nove tenzije, a kanadski i indijski premijeri Džastin Trudo i Narendra Modi i ovako nisu bili u sjajnim odnosima.
Indija je dugo zahtijevala da Kanada preduzme mjere protiv Pokreta za nezavisnost Sika, koji je zabranjen u Indiji. U Kanadi živi više od 770.000 Sika, što je oko dva odsto populacije te zemlje.
U martu, Modijeva vlada je pozvala kanadskog visokog komesara u Nju Delhiju, najvišeg diplomatu u zemlji, da se požali na proteste za nezavisnost Sika u Kanadi.
Ministarstvo spoljnih poslova Indije je 2020. takođe pozvalo visokog diplomatu zbog Trudoovih komentara o poljoprivrednom protestnom pokretu povezanom sa državom Pandžab, gdje žive mnogi Siki.
Trudo je u ponedjeljak rekao da je pokrenuo temu Nidžarovog ubistva u razgovoru sa Modijem prošle nedjelje na sastanku G20 u Nju Delhiju, da je istakao da bi „bilo kakvo učešće indijske vlade bilo neprihvatljivo“, kao i da je zatražio saradnju u istrazi.
Modi je, sa svoje strane, na tom sastanku izrazio „snažnu zabrinutost“ zbog kanadskog postupanja sa pokretom za nezavisnost Sika, navodi se u saopštenju njegove vlade.
Dok je bio u Nju Delhiju, Trudo je preskočio večeru koju je priredio indijski predsjednik, a lokalni mediji navode da je Modi odbio Trudoa kada je ovaj htio „brzi razgovor sa strane“, umjesto bilateralnog sastanka, prenio je Euronews.
Indija već neko vrijeme optužuje Kanadu da dozvoljava slobodno djelovanje separatistima koji pripadaju narodu Sika, i tu je uključujivala ubijenog Nidžara.
Nidžar je bio zagovornik nezavisnosti Sika, a ubijen je 18. juna. Organizacije Sika nazivale su ga „aktivistom za ljudska prava“, a indijska vlada „zločincem“.
Nidžar je bio istaknuti član pokreta za stvaranje nezavisne domovine Sika, poznate kao Kalistan, i organizovao je nezvanični referendum među dijasporom Sika. Takođe, posjedovao je vodoinstalatersku firmu i služio je kao predsjednik hrama Sika u predgrađu Vankuvera.
U intervjuu 2016. godine, on je poricao navode iz indijskih medija, prema kojima je osumnjičen da je vodio terorističku jedinicu.
„Ovo je smeće, sve te optužbe. Živim ovdje 20 godina, zar ne? Pogledajte moj dosije. Tamo nema ničeg. Ja sam vrijedan radnik, posjedujem sopstveni biznis“, rekao je Nidžar, dodajući da je previše zauzet da bi učestvovao u politici dijaspore.
Nakon njegove smrti, Svjetska organizacija Sika Kanade nazvala je Nidžara otvorenim pristalicom Kalistana koji je „često vodio mirne proteste protiv kršenja ljudskih prava koje se aktivno dešava u Indiji i u znak podrške Kalistanu“.
U Indiji je, međutim, za njim izdata potjernica, jer ta zemlja već godinama vidi separatiste Sika u inostranstvu kao bezbjednosnu prijetnju. Indijski mediji su 2016. pisali da je Nidžar osumnjičen za organizovanje bombaškog napada u državi Pandžab, i za obučavanje terorista u malom gradu jugoistočno od Vankuvera.
Indijske vlasti su 2020. godine tvrdile da je Nidžar bio član zabranjene militantne grupe i proglasile ga teroristom. Kanadska policija je 18. juna saopštila je da je Nidžar upucan dok je izlazio sa parkinga hrama Sika. Zadobio je višestruke rane iz vatrenog oružja i preminuo je na licu mjesta.