Rast plata u javnom sektoru i penzija za deset odsto koji je najavila vlast u Republici Srpskoj neće osjetiti radnici u realnom sektoru i po mišljenju poslodavaca i ekonomista, na inflaciju i pad životnog standarda trebalo je reagovati na drugi način.
Ono o čemu se svi slažu jeste da je dobro što plate rastu, kao i penzije, međutim problem bi moglo predstavljati to što se stvara trajna obaveza, a veliko je pitanje da li će prilivi u budžet i sljedeće godine biti na nivou ove, jer se cijeli svijet sprema na recesiju.
„Treba pomoći svima. Uopšte nije pitanje treba li ili ne treba, već samo način na koji se to radi. Podizanjem plata i penzija stvarate trajnu obavezu i to može biti problem jer za sljedeću godinu očekuje se da će doći do smanjenja prihoda. U ovom trenutku jednokratno treba podijeliti novac pa opet jednokratno ako bude viška i to treba raditi po uzoru na Srbiju“, rekao je Saša Trivić, predsjednik Unije udruženja poslodavaca Republike Srpske, dodajući da u krizi treba ići s jednokratnim mjerama.
On kaže da u godini krize nije dobro mijenjati ni poreske stope, odnosno PDV i akcize, jer može doći do nestabilnosti budžeta, pa i mešetarenja s tarifama roba, što može dovesti u probleme Upravu za indirektno oporezivanje BiH.
Inače, Milorad Dodik, predsjednik SNSD-a, nakon sjednice Izvršnog komiteta SNSD-a rekao je da će Vlada Republike Srpske nastojati da prosječna plata u Republici Srpskoj do kraja godine iznosi 600 evra. Takođe, rekao je da će se SNSD založiti da se povećaju plate u javnom sektoru, odnosno sektoru obrazovanja, policije, zdravstva i javne uprave, i to za deset odsto od avgusta te da će penzije već od 1. jula biti povećane za deset odsto.
„Što se tiče realnog sektora, imajući u vidu da se smanjuju akcize i neke druge stvari, pokušaćemo putem socijalnog dijaloga da obezbijedimo povećanje plata u realnom sektoru“, naglasio je Dodik, dodajući da će se već od maja tražiti da se boračkoj populaciji povećaju davanja za deset odsto.
Kao i Trivić, slično misli i ekonomista Slaviša Raković, koji kaže da ne vidi razlog da se novac, po uzoru na Srbiju, ne podijeli direktno građanima Republike Srpske s obzirom na višak prihoda.
„Ta mjera u Srbiji je dobra, tačno dozirana i u pravo vrijeme urađena. Ne vidim razloga zašto se i kod nas ne ide u tom smjeru“, rekao je Raković.
On kaže da je dobro i to što se povećavaju plate te da će to sasvim sigurno radnici u javnom sektoru dočekati s radošću, ali da politiku plata treba voditi preko minimalne plate.
„Politika plate treba da ide preko minimalne i da se ona povećava jer će je osjetiti radnici i u javnom i u realnom sektoru“, rekao je Raković.
Kada je riječ o samim prihodima na osnovu kojih se vlast u Republici Srpskoj odlučila za povećanje plata i penzija, to se uglavnom odnosi na prihode od PDV-a. „Nezavisne“ su još ranije pisale da je uzrok rasta prihoda isključivo stopa inflacije koja je, recimo, u februaru iznosila 6,9 odsto. Prema podacima UIO, prihodi od indirektnih poreza u prva dva mjeseca iznosili su milijardu i 423 miliona KM i veći su za 248 miliona KM ili 21,14 odsto u odnosu na isti period 2021. godine. Za finansiranje državnih institucija u prva dva mjeseca 2022. godine raspoređen je iznos od 301 milion KM, identično kao i 2021. godine, a sav višak prihoda od indirektnih poreza završio je u entitetskim kasama i u Brčko distriktu.
