Virus majmunskih boginja velikom brzinom širi se svijetom, pa se bukvalno preko noći proširuje lista zemalja koje registruju prve slučajeve ove virusne infekcije. Imajući u vidu je način prenosa ove stare-nove bolesti veoma jednostavan, nema sumnje da je samo pitanje dana kada će doći i kod nas.
I dok većina ljekara ističe kako razloga za brigu nema, a, s druge strane, dosta država, postupa slično kao tokom kovid pandemije, pa uvodi karantine i drastičnije mjere, dok se i svaki novi slučaj bilježi sa velikom predanošću. Naša virusološkinja Nada Kuljić Kapulica kaže da za restriktivnim mjerama nema potrebe i objašnjava koji su to načini prenošenja majmunskih boginja.
– Prenose se sa oboljelog čoveka, čovjeka koji ih ima po rukama, po tijelu i kod njega se virus nalazi u svim tjelesnim tečnostima i u svim promjenama na koži. Dakle direktan kontakt, ili se nalaze u respiratornim sekretima, pa se onda prenose preko tog sekreta, ali mora da bude veoma blizak kontakt da bi se ljudi zarazili – kaže za Blic profesorka Kapulica.
Ona objašnjava da ovo nije jedini način zaražavanja i prenošenja majmunskih boginja sa zaražene osobe na onu koja ovu vrstu boginja još uvijek nema, već da postoje i drugi načini zaražavanja.
Drugi način zaražavanja naša viruološkinja Nada Kuljić Kapulica kaaže da je prenosom s životinje na čovjeka.
– Drugi način prenošenja je sa zaražene životinje. S obzirom da su se boginje javile u drugim zemljama a ne u Africi, a da nema podataka da je neko upravo iz tih zemalja putovao u Afriku, pretpostavlja se da se bolest u nekoj davnoj prošlosti zadržala u nekoj od životinja, koje su ostale rezervoar virusa – kaže naša sagovornica.
Ona objašnjava da čovjek ne može da bude rezervoar virusa, i da je on nosilac samo u periodu dok je zaražen. Iako nije poznato koje bi to životinje mogle da budu glavni prenosnici koje u sebi nose virus, prof. Kapulica kaže da se pretpostavlja da su to glodari i da se neki znaju, a neki još uvijek ne, pa se tako u direktnom kontaktu sa tom životinjom prenosi bolest.
Još jedan način kojim se mogu preneti majmunske boginje je preko predmeta iz okoline zaražene osobe.
– Majmunske boginje mogu se prenositi takođe i preko zaraženih predmeta, jer kraste, posebno u jednoj fazi bolesnika kada otpaduju, a i drugi sekreti mogu se naći na predmetima oko oboljelog, i pošto je virus izuzetno otporan, onda se može i preko zaraženih predmeta zaraditi – kaže virusološkinja Kapulica.
Ona objašnjava da uprkos tome što za sada postoje spekulacije da se ovj virus prenosi seksualnim putem, ona tvrdi da majmunske boginje nisu seksualno prenosiva bolest. Kako kaže naučnici smatraju da se virus može prenijeti preko genitalnog trakta, međutim to za sada nije potvrđeno. Naša sagovornica ističe da s obzirom da ne znamo rezervoar pomenutog virusa koji potencijalno postoji u životinjama, zbog toga se virus nalazi u raznim zemljama ovoga trenutka.
Iako su neke zemlje u svijetu, nakon registracije prvih slučajeva majmunskih boginja, krenule sa uvođenjem rigorznih mera, sličnim onim tokom pandemije korona virusa, pa čak primijenila i karantain, virusolog Nada Kuljić Kapulica kaže da za tim nema potrebe, i da se za ovu bolest obično primjenjuje inkubacija do tri nedjelje.
– Nema potrebe za karantinom. Obično se za ovu bolest uvodi inkubacija koja maksimalno traje tri nedjelje, a karantin ne znam da li bi bio efikasan, s obzirom da bolest nije toliko opasna i da praktično poslije zaražavanja traje 15. do 20. dana i da se daje isključivo simptomaska terapija, i bolest prolazi bez posljedica – kaže ona.
Prema riječima sagovornice predviđanja da nam prijeti nova pandemija su malo preuranjena, i ona smatra da to u ovom trenutku malo ko može sa sigurnošću da potvrdi. Ukoliko bi napravili poređenje sa kovidom, sagovornica kaže da bismo u ovom slučaju imali spremnu bolju odbranu jer ovaj virus već poznajemo, što sa koronom nije bio slučaj.
Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) pre nekoliko dana saopštila je da ne vjeruje da će majmunske boginje koje su se pojavile izvan Afrike dovesti do pandemije. To je saopštio jedan zvaničnik, dodajući da i dalje nije jasno da li zaraženi koji nemaju simptome mogu da prenose oboljenje, izvijestio je Rojters.
Više od 300 sumnjivih i potvrđenih slučajeva majmunskih boginja, oboljenja sa obično blagim simptomima koje se širi bliskim kontaktom i može da izazove simptome slične gripu i gnojne lezije na koži, registrovano je u maju, uglavnom u Evropi.
SZO razmatra da li pojavu majmunskih boginja treba ocijeniti kao „potencijalnu vanrednu situaciju po javno zdravlje od međunarodnog značaja“ ili kao PHEIC. Takvom objavom, kao što je bio slučaj sa kovidom 19 i ebolom, bi se pomoglo da se ubrza istraživane i finansira zauzdavanje bolesti.
Simptomi majmunskih boginja mogu započeti visokom temperaturom, glavoboljom, bolovima u tijelu i slabošću. Nakon otprilike dva dana, na licu, rukama i stopalima nastaju osip i čirevi. Pacijentima koji prepoznaju bilo šta od navedenog, se savjetuje da ostanu u izolaciji tokom cijelog trajanja bolesti, koja obično traje dvije do četiri nedelje.
Jedan od karakterističnih znakova zaraze jest osip na licu ili tijelu koji se pretvara u izbočene kvržice koje postaju mehurići, piše Eat This, Not That, prenosi N1 Zagreb.
Osobe sa majmunskim boginjama smatraju se najzaraznijima dok imaju osip. Bolest može da traje dvije do četiri nedjelje, a većina ljudi se oporavlja bez liječenja. Period inkubacije može da traje sedam do 14 dana, navodi CDC, osoba može da bude zarazna od jednog dana prije nego što razvije osip do 21 dan nakon pojave simptoma.
