Iako je Evropski parlament to zatražio, od sankcija za Dodika neće biti ništa, ističu naši sagovornici.
Evropski parlament usvojio je 18. januara Rezoluciju kojom od Evropske unije traži da sankcioniše predsjednika Republike Srpske i SNSD-a Milorada Dodika. Rezoluciju je podržalo 407 zastupnika, protiv su bila 92, a suzdržanih 142.
„Evropski parlament ponavlja svoj poziv na usvajanje ciljanih sankcija protiv destabilizirajućih aktera u BiH, uključujući one koji ugrožavaju njen suverenitet i teritorijalni integritet, posebno Milorada Dodika“, navedeno je u Rezoluciji.
Evropski zastupnik David McAllister kazao je da Evropska unija mora biti aktivna u svim zemljama Zapadnog Balkana kako bi se suprotstavili negativnoj propagandi koja dolazi iz Rusije.
Naveo je da postoje drugi akteri iz trećih zemalja koji bi zamijenili EU, ukoliko se ona povuče iz regiona.
„Svih šest zemalja na Balkanu imaju evropsku perspektivu. Ali, moramo da budemo prisutni na terenu kako bismo se suprotstavili ovom zloćudnom negativnom uticaju koji dolazi od Rusije i drugih“, istakao je McAllister prije usvajanja dokumenta.
Ranije su sankcije za Dodika zatražili zastupnici Evropskog parlamenta koji se direktno bave Bosnom i Hercegovinom. Članovi Izaslanstva Evropskog parlamenta za odnose s BiH i Kosovom Romeo Franz i Paulo Rangel prije nekoliko dana su konstatovali da je u BiH “pređeno nekoliko crvenih linija”.
Svrstao se među one koji se protive EU
Pozvali su EU na brzu, opipljivu i kredibilnu kaznenu akciju. Poručili su kako je krajnje vrijeme da međunarodna zajednica krene dalje od snažnih verbalnih izjava i preduzme konkretne, ciljane akcije protiv onih koji nastavljaju svjesno i sistematski podrivati ustavni i teritorijalni poredak Bosne i Hercegovine riječima i djelima.
Neven Anđelić, profesor međunarodnih odnosa na Univerzitetu u Londonu, za Buku kaže da Rezolucija EP-a nije obavezujuća za evropske institucije, ali da ima političku simboliku.
“Rezolucija je pravno neobavezujuća ali simbolično značajna jer adresira konkretno koga Evropski parlament vidi kao destabilizirajući faktor u BiH, na Balkanu i generalno kao opstrukciju u procesu uspostave novog svjetskog poretka. Milorad Dodik svojim potezima, putovanjima i odlikovanjima sam je sebe svrstao u političare koji su na „drugoj strani“, koji se protive EU i globalnom Zapadu. Teško je očekivati jedinstvo izvršnih organa EU, Savjeta EU i Evropske komisije da će dogovoriti sankcije jer i u parlamentu su 92 glasa bila protiv uz 142 suzdržanih. Ti glasovi, prevedeni u nacionalne stavove mogu biti dovoljna prepreka za stavljanje sankcija u djelo”, ističe profesor Anđelić.
Adnan Huskić, univerzitetski profesor međunarodnih odnosa, za Buku kaže da od sankcija za Dodika nema ništa.
“Ne vjerujem da može doći do konsenzusa iz razloga što je već Mađarska jasno rekla kada se usvajao ovaj mehanizam, da će oni blokirati sve što se tiče regije zapadnog Balkana, dakle ili ciljano da se ide na Aleksandra Vučića ili ljude iz njegovog okruženja, ili Milorada Dodika. Nema tu više nepoznanica. O konsenzusu nema govora, Evropska unija neće ni pokušati pokrenuti mehanizam sankcija. Za ovo prvo, ukoliko želite izbjeći Mađarsku, potrebno je promijeniti mehanizam usvajanja sankcija, koji je usvojen skoro, upravo na zahtjev Mađarske, na način da ubuduće to bude jednoglasnim odlukama. Vi više nemate mogućnost da je zaobiđete i Mađarska trenutno blokira i ovih 500 miliona pomoći Ukrajini i ona je unutarnji kočničar bilo kakvih procesa koji se tiču sankcija”, ističe Huskić.
EP pere obraz EU
On konstatuje kako je činjenica da Evropski parlament traži sankcije potvrda da je ovaj organ uvijek bio značajno progresivniji i spremniji od ostalih institucija Evropske unije, prvenstveno od Evropskog vijeća.
“Mislim da Evropski parlament, na neki način, sada pere obraz Evropske unije kroz ove pokušaje. Međutim, realistično kada sagledamo, od ovoga nema ništa”, smatra profesor.
Osim što je teško očekivati jedinstvo izvršnih organa EU, teško je i očekivati da Bosna i Hercegovina u narednom periodu napreduje na putu ka Evropskoj uniji s obzirom da će vlast na državnom nivou činiti, između ostalih, i stranka čiji je predsjednik Milorad Dodik.
Napomenimo da je upravo SNSD uz podršku HDZ-a BiH u Parlamentu BiH blokirao usvajanje zakona koji su dio prioriteta koje je pred BiH stavila Evropska komisija.
Iako je u javnom prostoru do sada Dodik isticao kako mu je prioritet Evropska unija, to konkretnim postupcima nije pokazao. Naprotiv, činio je sve da zemlju uspori na putu ka Uniji.
Kada je riječ o ispunjavanju preporuka Evropske komisije, Huskić smatra da se samo treba vratiti u prethodni mandat.
“Uopšte ne treba ići tako daleko. Bosna i Hercegovina ima neslavnu tradiciju neispunjavanja onoga što se pred nas stavlja kao zadaća EU. Dakle, mi smo imali jednu paradoksalnu situaciju da se treba uspostaviti jedno parlamentarno tijelo unutar Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, i vlasti su to razvlačile pet godina. I sada govoriti o nečemu preko toga je besmisleno. SSP je naša prva, ugovorna obaveza sa Evropskom unijom. Potpisano i ratificirano i mi to ne poštujemo. To je međunarodni sporazum. Imate evropsku konvenciju o ljudskim pravima čiji smo potpisnik, što je još i integralni dio našeg Ustava, i starija je od svih ostalih zakona i mi je kršimo. Dakle, ne treba tražiti nikakav novi momenat u svemu ovome. Odavno je jasno da političke elite u BiH Evropsku uniju ne vide kao prioritet. Kao prioritet svog djelovanja vide samo dolazak ili ostanak na vlasti, a prvenstveno se radi o ostanku na vlasti”, jasan je Huskić.
